Janneke heb ik ontmoet in mijn praktijk. Een mooie vrouw van achter in de 40. Nog heel jong vind ik, maar wat een stapel van verliezen draagt ze al bij zich. Het laatste verlies heeft haar helemaal uit balans gebracht, heeft haar totaal overweldigd. Het was niet eens zo’n waanzinnig groot verlies, vertelt ze. Ze heeft wel met grotere verliezen in haar leven moeten ‘dealen’ . Toch is ze nu helemaal onderuit gegaan. Ze slaapt slecht, is oververmoeid geraakt, heeft allerlei lichamelijke klachten en kan zich niet meer concentreren. Het heeft uiteindelijk geresulteerd in een ziekmelding. Alle ballen die ze normaal hoog in de lucht kon houden, ziet ze één voor één uit haar handen glippen. Het lukt haar gewoon niet meer. Ze wil graag door, ze wil de ballen weer oprapen, ze wil weer van het leven genieten zoals daarvoor. Maar de puf ontbreekt, ze kan alleen maar huilen en voelt zich erg somber. Ze trekt zich terug en kan moeilijk om hulp vragen. Na een bezoek aan de praktijkondersteuner van de huisarts wordt ze naar mij doorverwezen. Janneke gaat bij mij een traject in.
Met Janneke ga ik op onderzoek : Wat is er zoal voorgevallen in jouw leven? Hoe ben je er destijds mee omgegaan? Hoe heb je dat toen gedaan? Hoe kon je je koppie boven water houden?
Janneke worstelt niet alleen met haar laatste verlies. In het gezin van herkomst, waar ze als 4de kind geboren werd, heeft ze een depressieve moeder aangetroffen. Een moeder die niet kon reageren op haar uitreikingen. ‘Mama, zie je me niet? Hoor je me niet? Houd me toch vast!’
Hechting versus terugtrekken en isoleren
Als een kind uitreikt naar de ouder en die ouder kan die uitreiking niet beantwoorden (omdat de rugzak van de ouder bijvoorbeeld bomvol zit met verlieservaringen of zelfs trauma’s) dan is dat voor een kind ontzettend angstig. Een kind is totaal afhankelijk van de ouders, voor verzorging, veiligheid en warmte. Uit zelfbescherming kan een kind zich gaan terugtrekken en stoppen met uitreiken. Wanneer een hechting tussen ouder en kind niet goed tot stand komt, heeft dit enorme gevolgen voor de rest van het leven van een kind.
Janneke heeft al vroeg geleerd om op eigen benen te staan en haar emoties niet langer te delen met anderen. Ze heeft ervaren dat ze er alleen voor staat. Ze heeft haar moeder altijd bijgestaan en geholpen. Ze is het zonnetje in huis geweest in een poging het voor haar moeder ‘minder zwaar’ te maken en haar op te fleuren. Haar eigen wensen en behoeften heeft ze overboord moeten zetten. Het is een onbewust proces, dat Janneke uit liefde heeft gedaan, uit liefde voor haar moeder. Ze heeft niet geleerd om haar grenzen te verkennen en aan te geven.
Als Janneke opgroeit en volwassen wordt, voegt ze zich telkens opnieuw, is ze de vrolijke noot en deelt ze haar gevoelens weinig. Dit doet ze in alle relaties: met vriendinnen, medestudenten en haar partner, zonder precies te weten en aan te kunnen geven wat zij nu zelf fijn, leuk, of belangrijk vindt. Zo is ze dat gewend en ze denkt er ook niet graag over na. Het gaat toch goed zo? Ze heeft nooit ruzie in haar relatie, op het werk wordt ze gezien als een fijne, vrolijke en ijverige medewerker.
Vermijden en controle
Janneke is in haar leven een ster geworden in het vermijden van lastige gevoelens, lastige situaties. Door hard te werken, volop te sporten, en bijvoorbeeld de controle te houden om de pijn en het gemis maar niet te hoeven voelen. Een onbewust proces, ze heeft er geen idee van. Ze merkt wel op dat ze zich in haar leven regelmatig somber heeft gevoeld. Ze begrijpt het niet en kan de vinger er niet op leggen.
Door stapje voor stapje haar levensverhaal te onderzoeken en inzicht te krijgen in de impact van alle verlieservaringen (met name die uit haar baby- en kindertijd) ontstaat er ruimte voor haar om uiteindelijk bij de pijn uit te komen. Vooral wat het betekend heeft voor haar leven, voor de keuzes die ze wel/niet gemaakt heeft. Ze voelt de pijn van het kleine kind, van het gemis, de eenzaamheid en de onrust die ze altijd gevoeld heeft, maar waar ze liever niet bij uit wilde komen. Janneke komt uit bij de gestolde rouw in haar lijf, in haar hart. De rouw die ze nooit heeft kunnen nemen omdat ze aan het overleven was.
Inzicht en bewustzijn
Het gaat nu goed met Janneke. Ze heeft gerouwd om wat er niet was en nog regelmatig kan ze het verdriet zo voelen en nu ook toelaten in haar leven. Het mag er zijn, het maakt deel uit van haar verhaal, van wie zij is. Janneke leeft bewuster nu en is een stuk rustiger geworden. Haar agenda is leger en nu kan ze ook kruizen zetten om ruimte te maken voor zichzelf. Het lukt haar steeds beter om te voelen. Voelen wat goed voor haar is. Voelen wat ze fijn vindt en wat niet. Grenzen aangeven vindt ze nog steeds lastig, door het inzicht in wat de impact is geweest van haar verlieservaringen, lukt het wel steeds beter. Janneke kan weer genieten van het leven en heeft de draad weer op kunnen pakken. Nu op een hele andere manier.
